Η Υπουργική Απόφαση για τους Χώρους Εποπτευόμενης Χρήσης ναρκωτικών ουσιών
30/05/2019
Image courtesy qimono pixabay.com
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 28/5/2019
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ Αριθ..πρωτ. Δ2α/οικ.40101
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ Α΄ ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ
Ταχ. Δ/νση: Αριστοτέλους 19 AΠΟΦΑΣΗ
Ταχ. Κώδικας: 104 33
Πληροφορίες:Β. Κλεισιάρη
Τηλ.:2132161332
e-mail: exartiseis@moh.gov.gr
exartiseis_a@moh.gov.gr
ΘΕΜΑ: «Καθορισμός των όρων και των προϋποθέσεων ίδρυσης και λειτουργίας των Χώρων Εποπτευόμενης Χρήσης (ΧΕΧ), των ζητημάτων στελέχωσης και στέγασης, της δημιουργίας, τήρησης και λειτουργίας του Μητρώου Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών τους και κάθε άλλης λεπτομέρειας»
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ
Έχοντας υπόψη:
1. Το ν.4139/2013 (Α` 74) «Νόμος περί εξαρτησιογόνων ουσιών και άλλες διατάξεις».
2. Το ν.4600/2019 (Α` 43) «Εκσυγχρονισμός και αναμόρφωση Θεσμικού Πλαισίου Ιδιωτικών κλινικών, Σύσταση Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, Σύσταση Εθνικού Ινστιτούτου Νεοπλασιών και λοιπές διατάξεις» και δη την παράγραφο 3 του άρθρου 91 «Τροποποιήσεις ν.4139/2013 περί Ναρκωτικών».
3. Τον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων).
4. Το ν.4122/2013 (Α` 42) «Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων - Εναρμόνιση με την οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις».
5. Το ν.4067/2012 (Α` 79) «Νέος Οικοδομικός Κανονισμός».
6. Το ν.3850/2010 (Α` 84) «Κύρωση του Κώδικα νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων.
7. Το Π.Δ. 41/2018 (Α` 80) «Κανονισμός Πυροπροστασίας Κτιρίων».
8. Το Π.Δ. 121/2017 (Α` 148) «Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας», όπως ισχύει.
9. Το Π.Δ.73/2015 (A` 116) «Διορισμός Aντιπροέδρου της Κυβέρνησης Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών».
10. Το άρθρο 90 του κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Π.Δ. 63/2005 (Α` 98) «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα», όπως ισχύει».
11. Την αρ. ΔΙΠΑΔ/οικ. 372 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1457/τ.Β`/5-6-2014) περί κανονισμών για δομικό σχεδιασμό κατασκευών.
12. Την αρ. Πυροσβεστική Διάταξη 17/2016 (ΦΕΚ 388/τ.Β`/17-2-2016) «Μέτρα και μέσα πυροπροστασίας γραφείων».
13. Τα εκάστοτε πρότυπα, τεχνικές οδηγίες και κανονισμούς για τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις (ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, ανελκυστήρες, αποχέτευση, ύδρευση, πυρασφάλεια–πυρόσβεση, κλιματισμό, θέρμανση και φυσικό αέριο).
14. Την με αρ.πρωτ.B1α/οικ.39629/27-5-2019 Εισήγηση του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών.
15. Την από 7-6-2018 ανασκόπηση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία (European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction–EMCDDA) αναφορικά με τους Χώρους Εποπτευόμενης Χρήσης.
16. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκαλείται δαπάνη στον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας σύμφωνα με την ως άνω (14) Εισήγηση.
17. Το στρατηγικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό του Υπουργείου Υγείας περί της εξάρτησης από εξαρτησιογόνες ουσίες.
18. Την ανάγκη υιοθέτησης ασφαλιστικών δικλείδων στην κατεύθυνση της προστασίας των χρηστών.
19. Την ανάγκη παροχής υπηρεσιών για την ασφαλέστερη χρήση ναρκωτικών ουσιών και τη μείωση της βλάβης και των αρνητικών συνεπειών που συνδέονται με αυτή.
ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ
ΑΡΘΡΟ 1
ΧΩΡΟΙ ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ (ΧΕΧ)-ΣΚΟΠΟΣ
1. Οι εγκεκριμένοι φορείς του άρθρου 51 του ν. 4139/2013, ύστερα από άδεια που δίνεται από τον Υπουργό Υγείας, δύνανται να λειτουργούν Χώρους Εποπτευόμενης Χρήσης (ΧΕΧ) με στόχο τη μείωση της βλάβης και των αρνητικών συνεπειών που συνδέονται με τη χρήση ναρκωτικών, καθώς και την ασφαλέστερη χρήση ναρκωτικών ουσιών σε ένα μη επικριτικό περιβάλλον, υπό την εποπτεία εκπαιδευμένου προσωπικού και με τήρηση των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας. Η κατοχή και η χρήση ναρκωτικών ουσιών από τα άτομα που λαμβάνουν τις υπηρεσίες των ΧΕΧ και εντός των παραπάνω Χώρων Εποπτευόμενης Χρήσης, με την προϋπόθεση ότι αυτοί εγγράφονται στο Μητρώο Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών των ΧΕΧ, δεν αποτελεί άδικη πράξη.
2. Σκοπός λειτουργίας των ΧΕΧ είναι:
Α. Η προαγωγή της υγείας των ενεργών χρηστών ναρκωτικών ουσιών.
Β. Η προστασία της δημόσιας υγείας.
Γ. Η μείωση του επιπολασμού των μεταδιδόμενων νόσων στον πληθυσμό των χρηστών ψυχοδραστικών ουσιών.
Δ. Η πρόληψη και έγκαιρη παρέμβαση για την αντιμετώπιση υπερδοσολογίας.
Ε. Δημιουργία επαφής με πληθυσμούς χρηστών οι οποίοι είναι δύσκολο να προσεγγιστούν από άλλες υπηρεσίες αντιμετώπισης της εξάρτησης.
ΣΤ. Η κινητοποίηση των ληπτών/ριών των υπηρεσιών των ΧΕΧ και η διασύνδεσή τους με προγράμματα θεραπείας.
Ζ. Προώθηση της διασύνδεσης με δομές κοινωνικής πρόνοιας, υγείας και θεραπείας.
Η. Προώθηση της κοινωνικής ένταξης.
ΑΡΘΡΟ 2
ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ (ΧΕΧ)
1. Εντός των ΧΕΧ παρέχονται οι παρακάτω υπηρεσίες:
Α. Ειδικά διαμορφωμένοι χώροι για την ενέσιμη χρήση προαποκτημένων ναρκωτικών ουσιών από τους λήπτες/ριες των υπηρεσιών και τη βραχεία παραμονή τους αμέσως μετά τη χρήση.
Β. Κατάλληλος εξοπλισμός για την ασφαλή χρήση ναρκωτικών ουσιών εντός των ΧΕΧ.
Γ. Επείγουσα φροντίδα σε περιπτώσεις υπερδοσολογίας.
Δ. Συμβουλευτική ενημέρωση για την ασφαλή χρήση ναρκωτικών ουσιών κα την πρόληψη υπερδοσολογίας.
Ε. Διασύνδεση με προγράμματα αντιμετώπισης της εξάρτησης και υπηρεσίες ιατρικής φροντίδας.
ΣΤ. Διασύνδεση με κοινωνικές υπηρεσίες και ιδιαίτερα με υπηρεσίες ατομικής υγιεινής, παροχής σίτισης, ένδυσης, στέγασης και φιλοξενίας.
Ζ. Διασύνδεση με δομές επείγουσας ιατρικής φροντίδας.
Η. Παρέμβαση στην κρίση.
Θ. Συμβουλευτική και κατάλληλα μέσα (προφυλακτικά, σύνεργα χρήσης) για την αποφυγή μετάδοσης σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ) και άλλων μεταδιδόμενων νοσημάτων.
2. Εντός των ΧΕΧ δύνανται να παρέχονται:
Α. Υπηρεσίες συμβουλευτικής
Β. Ουσίες ανταγωνιστές ναρκωτικών ουσιών (όπως για παράδειγμα Ναλοξόνη) για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων μελλοντικών περιστατικών υπερδοσολογίας.
Γ. Υπηρεσίες επείγουσας ιατρικής φροντίδας.
Δ. Υπηρεσίες ατομικής υγιεινής.
Ε. Υπηρεσίες φιλοξενίας και σίτισης.
3. Κατά τις επισκέψεις των ληπτών/ριών των υπηρεσιών των ΧΕΧ:
Α. Παρέχονται πληροφορίες για τις παρεχόμενες υπηρεσίες και τους κανόνες λειτουργίας των χώρων εποπτευόμενης χρήσης.
Β. Παρέχονται πληροφορίες για τα ναρκωτικά που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν κατά τη δήλωση των ληπτών/ριών των υπηρεσιών των ΧΕ.
Γ. Πραγματοποιείται εποπτευόμενη χρήση προαποκτημένων ναρκωτικών ουσιών.
Δ. Παρέχονται οι υπηρεσίες του ΧΕΧ από εξειδικευμένο προσωπικό.
Ε. Δύναται να ζητείται δείγμα των ναρκωτικών ουσιών που κατέχουν οι λήπτες/ριες υπηρεσιών, με σκοπό την παρακολούθηση των διακινούμενων στη χώρα ουσιών.
ΣΤ. Παρέχονται συστηματικά πληροφορίες, συμβουλευτική και διασύνδεση με υπηρεσίες αντιμετώπισης των εξαρτήσεων και κοινωνικές υπηρεσίες.
Ζ. Συμπληρώνονται τα στοιχεία του/της λήπτη/ριας των υπηρεσιών στο Μητρώο Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών του ΧΕΧ ή ενημερώνεται η σχετική καταχώριση.
4. Οι λήπτες/ριες των υπηρεσιών των ΧΕΧ είναι άνω των 18 ετών, δεν παρακολουθούν πρόγραμμα σωματικής αποτοξίνωσης ή απεξάρτησης ή θεραπείας με υποκατάστατα και δεν συνοδεύονται από ανηλίκους κατά την επίσκεψη τους σε ΧΕΧ και καταγράφονται στο Μητρώο Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών του ΧΕΧ.
5. Οι παρεχόμενες από τον ΧΕΧ υπηρεσίες ορίζονται και περιγράφονται σαφώς στην άδεια λειτουργίας που χορηγείται από τον Υπουργό Υγείας για τον Χώρο Εποπτευόμενης Χρήσης και στον κανονισμό λειτουργίας του.
ΑΡΘΡΟ 3
ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΙΔΡΥΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΧΩΡΩΝ ΕΠΟΠΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ (ΧΕΧ)
1. Οι ΧΕΧ διαθέτουν πλήρη και σαφή εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας. Στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας αποτυπώνονται αναλυτικά οι διαδικασίες και πρακτικές που ακολουθούνται κατά τη διάρκεια εισόδου, παραμονής και εξόδου από τον ΧΕΧ, καθώς και οι παρεχόμενες από αυτόν υπηρεσίες, η στελέχωσή του, οι αρμοδιότητες του προσωπικού του και ο τρόπος τήρησης του ηλεκτρονικού Μητρώου του. Ο κανονισμός του ΧΕΧ περιλαμβάνει κώδικα δεοντολογίας. Ο κανονισμός λειτουργίας του ΧΕΧ περιλαμβάνει προδιαγραφές υγιεινής, καθώς και πρωτόκολλα ασφαλείας και αντιμετώπισης έκτακτων περιστατικών.
2. Οι Χώροι Εποπτευόμενης Χρήσης (ΧΕΧ):
Α. Διαθέτουν έως δώδεκα (12) θέσεις εποπτευόμενης χρήσης ναρκωτικών, τα οποία έχουν προ-αποκτηθεί από τους/τις λήπτες/ριες των υπηρεσιών των ΧΕΧ και βρίσκονται στην κατοχή τους κατά την είσοδο τους στον χώρο.
Β. Λειτουργούν κατ’ ελάχιστο οκτώ ώρες καθημερινά και διαθέτουν ευδιάκριτα σημεία εισόδου, στα οποία τοποθετείται ειδική σήμανση.
Γ. Στεγάζονται στο κέντρο αστικών περιοχών και σημεία των πόλεων όπου πραγματοποιείται αγοραπωλησία και δημόσια χρήση ναρκωτικών ουσιών, καθώς και συνάθροιση πληθυσμών που κάνουν χρήση ψυχοδραστικών ουσιών. Οι ΧΕΧ γειτνιάζουν με υπηρεσίες αντιμετώπισης της εξάρτησης και ιδιαίτερα με υπηρεσίες μείωσης της βλάβης, όπως οι μονάδες άμεσης πρόσβασης.
Δ. Διαθέτουν κατάλληλους και επαρκείς χώρους για τις υπηρεσίες που παρέχουν και την εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού. Ειδικότερα, οι ΧΕΧ διαθέτουν διακριτές θέσεις για την ενέσιμη χρήση ναρκωτικών ουσιών που δεν βρίσκονται σε δημόσια θέα και διασφαλίζουν την ανωνυμία και την ιδιωτικότητα των ληπτών/ριών των υπηρεσιών. Επιπλέον, διαθέτουν διακριτούς χώρους συμβουλευτικής και ενημέρωσης, παροχής πρώτων βοηθειών, καθώς και αυτοτελείς χώρους παραμονής πριν και μετά τη χρήση. Οι ΧΕΧ διαθέτουν διακριτούς χώρους για κάθε άλλη υπηρεσία που παρέχουν σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 2 της παρούσας Υπουργικής Απόφασης. Οι ΧΕΧ δεν μπορούν να είναι μικρότεροι από 60 τ.μ.. Οι κατάλληλα διαμορφωμένες θέσεις για την ενέσιμη χρήση δεν μπορούν να είναι μικρότερες από 3 τ.μ. ανά άτομο. Οι χώροι παραμονής πριν και μετά τη χρήση δεν μπορούν να είναι μικρότεροι από 3 τ.μ. ανά άτομο. Ο υπολογισμός του αριθμού των ατόμων που ορίζει την ελάχιστη επιφάνεια των χώρων του ΧΕΧ προσδιορίζεται από των αριθμό των διαθέσιμων θέσεων εποπτευόμενης χρήσης που πρόκειται να λειτουργήσει, αθροιζόμενου με τον αριθμό του προσωπικού που θα παρευρίσκεται και εργάζεται σε κάθε διακριτό χώρο του ΧΕΧ.
4. Οι απαιτήσεις των κτιριακών εγκαταστάσεων των ΧΕΧ είναι σύμφωνες με τις γενικές και ειδικές πολεοδομικές διατάξεις και το ισχύον δίκαιο για θέματα αντοχής, σταθερότητας, ευστάθειας και ανθεκτικότητας. Οι ΧΕΧ πληρούν τις αναγκαίες προδιαγραφές ασφάλειας, υγιεινής, πυρασφάλειας και ηλεκτρο-μηχανολογικών εγκαταστάσεων σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο. Οι ΧΕΧ πληρούν τις απαιτήσεις προσβασιμότητας από ΑΜΕΑ. Στους ΧΕΧ διασφαλίζεται η ευχερής πρόσβαση για τα οχήματα του ΕΚΑΒ.
5. Το σημείο στέγασης του ΧΕΧ, οι προδιαγραφές των κτιριακών του εγκαταστάσεων, οι διακριτοί χώροι του ΧΕΧ, η επιφάνειά του και οι υπηρεσίες που θα παρέχονται σε αυτόν, το ωράριο λειτουργίας του, καθώς και οι διαθέσιμες θέσεις εποπτευόμενης χρήσης περιγράφονται και ορίζονται σαφώς στην άδεια λειτουργίας που χορηγείται από τον Υπουργό Υγείας για τον Χώρο Εποπτευόμενης Χρήσης.
ΑΡΘΡΟ 4
ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗΣ
1. Η σύνθεση της ομάδας του προσωπικού των ΧΕΧ είναι μεικτή και διεπιστημονική. Η ομάδα προσωπικού του ΧΕΧ περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο έναν/μία επαγγελματία ψυχικής υγείας (ψυχίατρο ή ψυχολόγο), έναν/μία γενικό/ή ιατρό (και ελλείψει αυτού/ης ιατρού άλλης ειδικότητας και ελλείψει αυτού/ής ανειδίκευτου ιατρού), έναν/μία νοσηλευτή/τρια και έναν/μία κοινωνικό/ή λειτουργό, των οποίων την επιμόρφωση αναλαμβάνει ο φορέας που λειτουργεί τον ΧΕΧ. Το προσωπικό ασφάλειας-φύλαξης, καθαριότητας, καθώς και το τεχνικό και διοικητικό προσωπικό παρέχεται από τον φορέα που λειτουργεί τον ΧΕΧ.
2. Η ομάδα προσωπικού του ΧΕΧ δύναται να περιλαμβάνει και άλλες ιατρικές ειδικότητες, ειδικούς/ές θεραπευτές/τριες εμψυχωτές/τριες και επιπλέον διοικητικό προσωπικό ανάλογα με τι ιδιαίτερες ανάγκες του συγκεκριμένου ΧΕΧ, όπως αυτές τεκμηριώνονται στον κανονισμό του.
3. Η στελέχωση του Χώρου Εποπτευόμενης Χρήσης ορίζεται σαφώς στην άδεια λειτουργίας του ΧΕΧ που χορηγείται από τον Υπουργό Υγείας, καθώς και στον κανονισμό λειτουργίας του.
ΑΡΘΡΟ 5
ΜΗΤΡΩΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΛΗΠΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΩΝ ΧΕΧ
1. Η εύρυθμη λειτουργία των ΧΕΧ διασφαλίζεται με την τήρηση του ηλεκτρονικού Μητρώου Καταγραφής των Ληπτών Υπηρεσιών του. Σκοπός του μητρώου είναι:
Α. Η καταγραφή των στοιχείων των ληπτών/ριών των παρεχόμενων υπηρεσιών, η οποία διασφαλίζει, μεταξύ άλλων, το συνεχές της φροντίδας.
Β. Η εκτίμηση του πληθυσμού στον οποίο παρέχει υπηρεσίες ο ΧΕΧ και των χαρακτηριστικών αυτού του πληθυσμού, κατά τρόπο ώστε να είναι σε θέση ο φορέας που λειτουργεί τον ΧΕΧ και το Υπουργείο Υγείας να αξιολογεί τις παρεχόμενες υπηρεσίες και να διαθέτει σχετικά επιδημιολογικά στοιχεία.
Γ. Η στατιστική επεξεργασία και ερευνητική αξιοποίηση αυτών των στοιχείων, αφού ανωνυμοποιηθούν, ώστε να προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα των ληπτών/ριών της υπηρεσίας.
2. Κάθε φορέας του άρθρου 51 του ν. 4139/2013 που αναπτύσσει τον ΧΕΧ τηρεί ενιαίο ηλεκτρονικό μητρώο για τους Χώρους Εποπτευόμενης Χρήσης που λειτουργεί.
3. Κατά την πρώτη επαφή του/της λήπτη/ριας υπηρεσιών με τον ΧΕΧ, δηλώνονται και καταχωρίζονται προσωπικά (αναγνωριστικά) στοιχεία του/της με αυτοαναφορά. Η καταχώριση γίνεται με τη συγκατάθεση του/της λήπτη/ριας, αφού ο/η τελευταίος/α ενημερωθεί πλήρως και λεπτομερώς για τους σκοπούς λειτουργίας του Μητρώου, τα πρόσωπα που έχουν ή δύνανται να έχουν πρόσβαση σε αυτό και τα στοιχεία που καταχωρίζονται σε αυτό. Κατά τις επόμενες επισκέψεις επικαιροποιείται η καταχώριση του/της λήπτη/ριας στο Μητρώο Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών, εφόσον τα στοιχεία αυτά επαληθεύονται μέσω ταυτοποιητικών εγγράφων (όπως για παράδειγμα, αστυνομική ταυτότητα, διαβατήριο, δίπλωμα οδήγησης, βιβλιάριο υγείας, δελτίο ταυτότητας ομογενούς, πιστοποιητικό γέννησης ή πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης επίσημα μεταφρασμένο στα ελληνικά, άδεια διαμονής διεθνούς προστασίας, δελτίο αιτούντα/ούσας διεθνούς προστασίας, δελτίο αιτούντα/ούσας ασύλου αλλοδαπού/ής).
4. Συγκεκριμένα στο Μητρώο καταχωρίζονται:
Α. Το όνομα και το επώνυμο του/της λήπτη/ριας των υπηρεσιών.
Β. Η ημερομηνία γέννησής του/της.
Γ. Το φύλο του/της λήπτη/ριας των υπηρεσιών, κατά δήλωση του/της.
Δ. Όνομα μητέρας και πατέρα του/της λήπτη/ριας των υπηρεσιών.
Ε. Το είδος της ουσίας κύριας χρήσης, κατά δήλωση του/της.
ΣΤ. Ο τρόπος κύριας χρήσης, κατά δήλωση του/της.
Ζ. Οι υπηρεσίες που παρασχέθηκαν στον/στην λήπτη/ρια των υπηρεσιών.
Η. Διεύθυνση κατοικίας, κατά δήλωση του/της.
Θ. Λοιπά στοιχεία επικοινωνίας, κατά δήλωση του/της.
5. Το Μητρώο συμπληρώνει και επιμελείται η διεπιστημονική ομάδα του ΧΕΧ και το διοικητικό προσωπικό του ΧΕΧ και μόνο τα παραπάνω πρόσωπα έχουν πρόσβαση σε αυτό. Το προσωπικό των ΧΕΧ του ίδιου Φορέα συνεργάζεται και επεξεργάζεται το ενιαίο Μητρώο του φορέα προκειμένου να αποφεύγονται οι διπλές εγγραφές ληπτών/ριών στο Μητρώο.
6. Η πρόσβαση στο Μητρώο, η εξαγωγή δεδομένων, η επεξεργασία του, η πρόσβαση στα δεδομένα συγκεκριμένου/ης λήπτη/ριας και σε τρίτα, πλην της διεπιστημονικής ομάδας του ΧΕΧ, πρόσωπα ή φορείς επιτρέπεται μόνο ύστερα από άδεια του φορέα που λειτουργεί τον ΧΕΧ, ύστερα από γνώμη του υπευθύνου Προστασίας Δεδομένων (ΥΠΔ/Data Protection Officer – DPO) του φορέα που λειτουργεί τον ΧΕΧ και μόνο στις ακόλουθες περιτπώσεις:
Α. Ύστερα από αίτημα λήπτη/ριας υπηρεσιών και για τη βεβαίωση της λήψης υπηρεσιών από τον ΧΕΧ. Στην περίπτωση αυτή παρέχεται πρόσβαση αποκλειστικά στον/ην αιτούντα/ούσα και αποκλειστικά στα στοιχεία του μητρώου που αφορούν στον/ην αιτούντα/ούσα λήπτη/ρια.
Β. Σε ερευνητικούς φορείς, ινστιτούτα τεκμηρίωσης, ανεξάρτητους/ες ερευνητές/ριες, δημόσιες αρχές, με σκοπό την έρευνα, την αξιολόγηση του ΧΕΧ, καθώς και την ποιοτική και ποσοτική μελέτη και ανάλυση των υπηρεσιών που παρέχονται από τον ΧΕΧ και μόνο ύστερα από την ανωνυμοποίηση των προσωπικών στοιχείων των ληπτών/ριών των υπηρεσιών, των πληροφοριών δηλαδή που θα καθιστούσαν δυνατή την ταυτοποίησή τους σε τρίτους.
Γ. Στο θεραπευτικό προσωπικό των δομών με τις οποίες διασυνδέεται ο ΧΕΧ, με αποκλειστικό σκοπό τη διασφάλιση του συνεχούς της φροντίδας και αναλογικά προς τον σκοπό αυτό. Στην περίπτωση αυτή το θεραπευτικό προσωπικό αποκτά πρόσβαση αποκλειστικά σε στοιχεία που αφορούν συγκεκριμένους/ες λήπτες/ριες της υπηρεσίας και όχι στο σύνολο του Μητρώου.
7. Στις παραπάνω περιπτώσεις η επεξεργασία των δεδομένων που καταχωρίζονται στο Μητρώο οφείλει να είναι ανάλογη προς τον επιδιωκόμενο στόχο, να σέβεται την ουσία του δικαιώματος στην προστασία των δεδομένων και να προβλέπει κατάλληλα και συγκεκριμένα μέσα για τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των συμφερόντων του υποκειμένου των δεδομένων. Τα πρόσωπα που είναι εξουσιοδοτημένα να επεξεργάζονται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που περιέχονται στο Μητρώο Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών δεσμεύονται από τη τήρηση του απορρήτου και της εμπιστευτικότητας σχετικά με την εκτέλεση των καθηκόντων τους και σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας που περιλαμβάνεται στον κανονισμό λειτουργίας του ΧΕΧ.
8. Η δημιουργία, τήρηση και λειτουργία του παραπάνω μητρώου διενεργείται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και ιδίως τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικές εθνικές ρυθμίσεις, τις σχετικές οδηγίες και συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και παρακολουθείται από τον Υπεύθυνο Προστασίας Δεδομένων (ΥΠΔ/Data Protection Officer – DPO) του φορέα που λειτουργεί τον ΧΕΧ. Η δημιουργία, τήρηση και λειτουργία του παραπάνω μητρώου εποπτεύεται από τον Υπεύθυνο Προστασίας Δεδομένων (ΥΠΔ/Data Protection Officer – DPO) του Υπουργείου Υγείας σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 32Α του ως άνω (3) σχετικού όπως αυτό προστέθηκε με το άρθρο 81 «Σύσταση Αυτοτελούς Γραφείου Υπευθύνου Προστασίας Δεδομένων». Με τη δημιουργία, τήρηση και λειτουργία του Μητρώου Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών θα πρέπει πάντα να διασφαλίζεται η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριών, σύμφωνα με το εκάστοτε ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και ιδίως σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας ν95/46/ΕΕ (Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων).
9. Όποιος χωρίς δικαίωμα επεμβαίνει με οποιονδήποτε τρόπο στο Μητρώο ή λαμβάνει γνώση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ή των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων που τηρούνται σε αυτό ή τα αφαιρεί, αλλοιώνει, βλάπτει, καταστρέφει, επεξεργάζεται, μεταδίδει, ανακοινώνει, τα καθιστά προσιτά σε μη δικαιούμενα πρόσωπα ή επιτρέπει στα πρόσωπα αυτά να λάβουν γνώση των εν λόγω δεδομένων ή τα εκμεταλλεύεται με οποιονδήποτε τρόπο, τιμωρείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 22 παρ. 4 και 6 του ν. 2472/1997 και το κάθε φορά ισχύον νομικό πλαίσιο για την προστασία προσωπικών δεδομένων.
ΑΡΘΡΟ 6
ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
1. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας εκδίδεται άδεια λειτουργίας ΧΕΧ του άρθρου 91 «Τροποποιήσεις ν.4139/2013 περί Ναρκωτικών» του ν. 4600/2019 και αποκλειστικά από τον κλειστό αριθμό των φορέων του άρθρου 51 του ν. 4139/2013. Για την έκδοση άδειας λειτουργίας, ο ενδιαφερόμενος φορέας υποβάλλει στη Διεύθυνση Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων του Υπουργείου Υγείας σχετικό αίτημα.
2. Το αίτημα του ενδιαφερόμενου φορέα για την άδεια λειτουργίας ΧΕΧ συνοδεύεται από αναλυτικό φάκελο που περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:
Α. Αναλυτικό σχέδιο δράσης και παρουσίαση της φιλοσοφίας και των στόχων του ΧΕΧ, των υπηρεσιών του και των ειδικών αναγκών που στοχεύουν αυτές να καλύψουν, των επιστημονικά τεκμηριωμένων πρακτικών, των μεθόδων και των διαδικασιών που θα αξιοποιηθούν για την παροχή των υπηρεσιών του, της έδρας του ΧΕΧ στον αστικό ιστό, των εγκαταστάσεων και της στελέχωσης του. Η παρουσίαση θα πρέπει να τεκμηριώνει, στη βάση των στοχεύσεων της ανάπτυξης των υπηρεσιών του ΧΕΧ, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.
Β. Τη διασύνδεση με υπηρεσίες διαφόρων επιπέδων του συστήματος υγείας (π.χ. πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, συναφείς ή/και συμπληρωματικές υπηρεσίες αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας και εξειδικευμένης ιατρικής περίθαλψης για αντιμετώπιση ενδεχόμενων συνοδών προβλημάτων (περιπτώσεις συννοσηρότητας).
Γ. Τον κανονισμό λειτουργίας του ΧΕΧ, ο οποίος περιγράφει τις παρεχόμενες υπηρεσίες, την απαιτούμενη στελέχωσή του, τις αρμοδιότητες του προσωπικού του, τις διαδικασίες και πρακτικές που ακολουθούνται κατά τη διάρκεια εισόδου, παραμονής και εξόδου από τον ΧΕΧ, κώδικα δεοντολογίας, προδιαγραφές υγιεινής, καθώς και πρωτόκολλα ασφαλείας και αντιμετώπισης έκτακτων περιστατικών.
Δ. Πλήρη και σαφή οικονομική μελέτη και προϋπολογισμό των δαπανών λειτουργίας του χώρου, αναλυτική παρουσίαση των αξιοποιούμενων για τη χρηματοδότηση του ΧΕΧ και των υπηρεσιών του πόρων, τεκμηρίωση της οικονομικής του βιωσιμότητας, καθώς και διαδικασίες τήρησης και εφαρμογής οικονομικού ελέγχου.
Ε. Τις ειδικές και τεχνικές προδιαγραφές τήρησης του Μητρώου Καταγραφής των Ληπτών Υπηρεσιών του και τα μέτρα προστασίας των προσωπικών δεδομένων που θα καταχωρίζονται σε αυτό, σύμφωνα με το άρθρο 5 της παρούσας.
3. Ο φορέας του άρθρου 51 του ν. 4139/2013 που αναπτύσσει τον ΧΕΧ και τις υπηρεσίες του τηρεί οικονομικά στοιχεία αναφορικά με τον ΧΕΧ και αναλαμβάνει τη διοικητική και οικονομική εποπτεία των χώρων και των υπηρεσιών που παρέχουν. Σε περίπτωση που η λειτουργία του ΧΕΧ χρηματοδοτείται και από το Υπουργείο Υγείας, ο διοικητικός-οικονομικός έλεγχος αυτών ασκείται σύμφωνα με τις διατάξεις του δημόσιου λογιστικού από τις καθ`υλην αρμόδιες οικονομικές υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας, κατά το μέρος που του αναλογεί. Η οικονομική διαχείριση κάθε μονάδας γίνεται σύμφωνα με τις αρχές οικονομίας και χρηστής διαχείρισης και στοχεύει στην εξοικονόμηση πόρων και μεγιστοποίηση του οφέλους.
4. Η εποπτεία και ο διοικητικός-οικονομικός έλεγχος των ΧΕΧ ασκούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του αδειοδοτηθέντα φορέα, οι οποίες υποβάλλουν ετήσια έκθεση πεπραγμένων στη Δ/νση Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων του Υπουργείου Υγείας και καταγράφουν συστηματικά τις παρεχόμενες από τον ΧΕΧ υπηρεσίες προκειμένου να διαπιστωθεί η επίτευξη των στόχων της μονάδας.
5. Ο φορέας του άρθρου 51 του ν. 4139/2013 που αναπτύσσει τον ΧΕΧ οφείλει να πληροί σε ολόκληρη την περίοδο λειτουργίας της μονάδας, τις αρχές, προδιαγραφές, όρους και προϋποθέσεις της παρούσας για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας. Για οποιαδήποτε αλλαγή των ρητώς αναγραφόμενων στη άδεια ίδρυσης και λειτουργίας της μονάδας, απαιτείται τεκμηριωμένο αίτημα του φορέα προς τη Δ/νση Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων του Υπουργείου Υγείας προκειμένου να εκδοθεί απόφαση τροποποίησης άδειας λειτουργίας της μονάδας.
ΑΡΘΡΟ 7
ΔΙΑΚΟΠΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΧΕΧ-
ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
1. Απαγορεύεται η διακοπή λειτουργίας του ΧΕΧ χωρίς προηγούμενη απόφαση του Υπουργείου Υγείας, μετά από αιτιολογημένη αίτηση του φορέα του άρθρου 51 του ν. 4139/2013 που αναπτύσσει τον ΧΕΧ. Η άδεια διακοπής της λειτουργίας της μονάδας δε χορηγείται και ο φορέας δεν διακόπτει τη λειτουργία της μονάδας, εάν δεν εξασφαλιστεί η συνέχιση της φροντίδας των εξυπηρετούμενων αυτής. Σε περίπτωση που ο φορέας προβεί στη διακοπή της μονάδας πριν την ολοκλήρωση των διαδικασιών της παραπάνω παραγράφου, με απόφαση του Υπουργού Υγείας ο φορέας αποκλείεται από τη δυνατότητα υποβολής αιτήματος άδειας λειτουργίας μονάδων του άρθρου 91 «Τροποποιήσεις ν.4139/2013 περί Ναρκωτικών» του ν. 4600/2019.
2. Σε περιπτώσεις παραβίασης των όρων άδειας λειτουργίας και των υποχρεώσεων του φορέα σύμφωνα με την παρούσα και πριν την επιβολή της ανάκλησης της άδειας λειτουργίας, προηγείται έγγραφη επισήμανση προς το φορέα του άρθρου 51 του ν. 4139/2013 που αναπτύσσει τον ΧΕΧ από τη Δ/νση Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων για τις διαπιστωθείσες παραβιάσεις, επί των οποίων ο φορέας οφείλει να παρέχει εξηγήσεις εντός δεκαπέντε (15) ημερών. Με την προϋπόθεση ότι οι εξηγήσεις δεν κριθούν επαρκείς, ο φορέας οφείλει εντός διμήνου, με δυνατότητα δίμηνης παράτασης προς ολοκλήρωση, να συμμορφωθεί προς τις σχετικές υποδείξεις της αρμόδιας Δ/νσης του Υπουργείου Υγείας. Σε αντίθετη περίπτωση, η άδεια λειτουργίας ανακαλείται ομοίως μετά από την εξασφάλιση της συνέχισης της φροντίδας των εξυπηρετούμενων αυτής.
3. Σε περιπτώσεις σοβαρών υστερήσεων και παραβιάσεων των δικαιωμάτων των εξυπηρετούμενων, της ποιότητας, της αποτελεσματικότητας των παρεχομένων υπηρεσιών καθώς και της επίτευξης των τιθέμενων στόχων σύμφωνα με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, τις κατευθυντήριες οδηγίες των αρμόδιων διεθνών οργανισμών και εκθέσεις αρμοδίων εποπτικών εθνικών και διεθνών οργάνων, ο Υπουργός Υγείας δύναται να επιβάλλει άμεσα ανάκληση άδειας λειτουργίας της μονάδας, την οποία κοινοποιεί στις κατά τόπον αρμόδιες Εισαγγελικές και αστυνομικές αρχές, προς εκτέλεση και ενημέρωση, χωρίς τη τήρηση της παραπάνω προκαταρκτικής διαδικασίας και φροντίζοντας για την παραπομπή και κάλυψη των εξυπηρετούμενων από ανάλογη μονάδα και υπηρεσίες.
Η παρούσα απόφαση να δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ
