Συνέντευξη Τύπου για την Παγκόσμια Ημέρα Alzheimer
21/09/2021
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Κυρίες και κύριοι, καλημέρα σας από το Υπουργείο Υγείας. Με αφορμή τηνΠαγκόσμια Ημέρα Νόσου Alzheimer, ξεκινά ησυνέντευξη τύπου από την Υφυπουργό Υγείας κ. Ζωή Ράπτη, την Πρόεδρο του Εθνικού Παρατηρητηρίου για την Άνοια – Νόσο Alzheimer, Νευρολόγο – Ψυχίατρο Δόκτορα Παρασκευή Σακκά και τον Καθηγητή Ψυχιατρικής στην Α’Ψυχιατρική Κλινική – Υπεύθυνο Μονάδας Ψυχογηριατρικής στο Αιγινήτειο ΝοσοκομείοΕΚΠΑ κ. Αντώνη Πολίτη.
Κυρία Υφυπουργέ έχετε το λόγο:
Ζ. ΡΑΠΤΗ: Καλημέρα σας,
Η σημερινή ημέρα, Παγκόσμια Ημέρα κατά της νόσου Alzheimer’s είναι αφιερωμένη στους συνανθρώπους μας που πάσχουν από αυτή τηνεκφυλιστική νόσο του εγκέφαλου.
Σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού για τη νόσο και τις επιπτώσεις της που επηρεάζουν όλο καιπερισσότερους συνανθρώπους μας και τις οικογένειες που τους φροντίζουν.
Το στίγμα και η ελλιπής πληροφόρηση που τηνπεριβάλλουν παραμένει ένα παγκόσμιο ζήτημαπου απαιτεί συλλογική διεθνή δράση.
Η νόσος Alzheimer’s είναι είναι η πιο συχνή αιτίαάνοιας. Χαρακτηρίζεται από προοδευτική έκπτωση των νοητικών λειτουργιών και από συμπεριφορικά και ψυχολογικά συμπτώματα που εμφανίζουν οι ασθενείς στη πορεία της νόσου. Αποτελεί μείζον κοινωνικό πρόβλημα για τις ανεπτυγμένες κοινωνίες.
Όσο η νόσος εξελίσσεται, επηρεάζονται σταδιακά και οι δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, δηλαδή οι κοινωνικές σχέσεις, η διαχείριση τωνοικονομικών και η φροντίδα του εαυτού.
Η έγκαιρη διάγνωση είναι πολύ σημαντική για τηναποτελεσματικότερη διαχείριση της νόσου από τον ίδιο τον ασθενή και την οικογένειά του. Είναιτο πρώτο βήμα προς τον προγραμματισμό για τομέλλον.
Η πανδημία COVID-19 επιδείνωσε συνολικά τηννοητική κατάσταση και τα συμπεριφορικά καιψυχολογικά συμπτώματα των ατόμων με άνοιακαι αύξησε, συγχρόνως, το ψυχολογικό και το καθημερινό πρακτικό φορτίο των φροντιστώντους.
Το lockdown, ως απαραίτητο μέτρο προστασίας από την πανδημία, οδήγησε τους ασθενείς μεάνοια σε κοινωνική απομόνωση, ενώ οπεριορισμός κοινωνικών επαφών, δραστηριοτήτων και μετακίνησης προκάλεσαναυξημένο αίσθημα ανησυχίας, φόβου καικατάθλιψης.
Δυστυχώς, μεγάλο ποσοστό ηλικιωμένων βίωσαν:
α) απομόνωση λόγω αλλαγών στη φροντίδα,
β) απόσταση από τους οικείους τους και
γ) δυσκολίες στη διαχείριση της καθημερινότητας, με σημαντική επίπτωσηστην ψυχική τους υγεία.
Το Υπουργείο Υγείας, με απόφαση τουΠρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, έθεσε σεπροτεραιότητα τις δράσεις για την βελτίωση της ψυχικής ανθεκτικότητας του πληθυσμού απέναντι στις επιπτώσεις της πανδημίας, δημιουργώντας χαρτοφυλάκιο για την Ψυχική Υγεία για την στήριξη των συμπολιτών μας.
Επίσης, σε αυτή την προσπάθεια, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο οποίος έθεσε ως έναν από τους τέσσερις πυλώνες της πολιτικής του για τηνπερίοδο 2020 – 2025 την Ψυχική Υγεία, στέκεταιως καίριος σύμμαχος της χώρας μας, παρέχοντας απρόσκοπτα την υποστήριξή του με την από κοινού με το Υπουργείο Υγείας αξιολόγηση τωνπαρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας στηχώρα μας, υπό το πρίσμα των επιπτώσεων της πανδημίας.
Στο πλαίσιο αυτό, όλο αυτό το κρίσιμο διάστημαπου διανύουμε και παράλληλα με την προσπάθειακαταπολέμησης της πανδημίας, το ΥπουργείοΥγείας, έχει προχωρήσει στην ανάπτυξη καιυλοποίηση δράσεων για την αντιμετώπιση τωνψυχοκοινωνικών επιπτώσεων της στους πολίτες, με έμφαση στην πρόληψη και αντιμετώπιση της άνοιας - Alzheimer’s και την προαγωγή της υγιούς γήρανσης.
Συγκεκριμένα:
Ενισχύσαμε την αποκεντρωμένη φροντίδα μέσωυπηρεσιών τηλεψυχιατρικής με τη δημιουργίατης Τηλεφωνικής Γραμμής Βοήθειας για τηνΆνοια 1102. Η Γραμμή:
Α) απευθύνεται σε άτομα με προβλήματαμνήμης, το ευρύ κοινό, τους φροντιστές καιοικογένειες ατόμων με άνοια καθώς και τους επαγγελματίας υγείας, και,
Β) παρέχεται συμβουλευτική-ψυχοκοινωνική υποστήριξη και ενημέρωση του κοινού για τις διαθέσιμές υπηρεσίες και προγράμματα γιαάτομα με άνοια και τους φροντιστές τους.
Επίσης, προχωρήσαμε σε επιτελικό σχεδιασμό της στρατηγικής και των πολιτικών ψυχικής υγείας για την επόμενη διετία, σύμφωνα με τηναπό 08/07/2021 Υπουργική απόφαση πουεκδώσαμε, βάσει της οποίας δημιουργούμεΚοινοτικές Δομές υποστήριξης ασθενών μεΆνοια-Alzheimer’s σε όλη την Επικράτεια, και ειδικότερα:
Επιπλέον, σχεδιάζουμε να ξεκινήσουμε πιλοτικό πρόγραμμα υποστήριξης της τρίτης ηλικίας γιατην:
α. προαγωγή της ψυχικής υγείας και
β. την πρόληψη ψυχικών διαταραχών, και κυρίως της κατάθλιψης που αποτελεί σημαντικό παράγοντα κίνδυνου για τηνεμφάνιση της άνοιας.
Αποτελεί μια ολοκληρωμένη παρέμβασηψυχογηριατρικής υποστήριξης που απαντά στις νέες ανάγκες φροντίδας των ηλικιωμένων, μεστόχο τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους και των οικογενειών τους στο περιβάλλον τους.
Το Πρόγραμμα:
Α) θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με τοΑιγινήτειο Παν/κο Νοσοκομείο και επιστημονικά υπεύθυνο τον Α. Πολίτη, καθηγητή ψυχιατρικής στο ΕΚΠΑ καικαθηγητή της Ψυχιατρικής Κλινικής τουΠαν/μιου Johns Hopkins.
Β) απευθύνεται σε απομακρυσμένες περιοχές της χωράς μας με ελλιπή πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας ηλικιωμένων.
Γ) Ξεκινά στην πιλοτική φάση με νησιωτικές περιοχές, όπως Τήνο, Σύροκαι Άνδρο, και επεκτείνεται σεαπομακρυσμένες περιοχές, όπως οΈβρος και η Ξάνθη, και σε ορεινές περιοχές της Αχαΐας
Οι υπηρεσίες θα παρέχονται από ομάδαεπαγγελματιών ψυχικής υγείας, όπως:
με κατ’ οικον υποστήριξη καιπαρακολούθηση σε σταθερή βάση, ήτοιδύο φορές ανά εβδομάδα, και μέσωτηλεσυμβουλευτικης.
Βασική μας επιδίωξη είναι να έχουμε ένακαλύτερο σύστημα υγείας, ένα ολοκληρωμένοδίκτυο υπηρεσιών με ισότιμη πρόσβαση για όλους τους πολίτες της χώρας, ακόμη και στις πιοαπομακρυσμένες περιοχές της.
Όπως έχει τονίσει ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, οφείλουμε να χτίσουμε πάνω στηνκρίση του κορονοϊού ένα νέο Εθνικό ΣύστημαΥγείας, κρατώντας ως παρακαταθήκη τα μεγάλατου συγκριτικά πλεονεκτήματα, διορθώνοντας τις όποιες αδυναμίες του, και αξιοποιώντας, συγχρόνως, την εμπειρία και γνώση της επιστημονικής κοινότητας των Πανεπιστημίωντης χώρας μας.
Στο δύσκολο αυτό τον αγώνα είμαστε όλοι μαζί για να επανέλθουμε με ασφάλεια στηνκανονικότητα, με σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και αξία,
Απέναντι στην άνοια έχουμε όλοι την ίδιαγραμμή. Παρότι τα άτομα με Άνοια-Alzheimer’sμπορεί να αδυνατούν να μας θυμηθούν, εμείς ως κοινωνία τους θυμόμαστε και τους στηρίζουμε,για να μη μείνει κανένας μόνος του, κανένας πίσω.
Σας ευχαριστώ.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ευχαριστούμε κυρία Υφυπουργέ. Κυρία Πρόεδρε, κυρία Σακκά έχετε το λόγο.
Π. ΣΑΚΚΑ: Σήμερα παγκοσμίως υπάρχουν 50 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν με άνοια, αριθμός που θα αυξηθεί δραματικά στο μέλλονλόγω της αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στη χώρα μας 160.000 άτομα πάσχουν από άνοια και 280.000 άτομα από Ήπια Νοητική Διαταραχή (προστάδιο της άνοιας). Συνολικά ο πληθυσμός των ανθρώπων με ήπια ή σοβαρά νοητικά προβλήματα πλησιάζει το μισό εκατομμύριο. Αν συνυπολογίσουμε ότι για κάθεασθενή με άνοια επηρεάζεται σημαντικά η ζωή 2-3 φροντιστών - μελών της οικογένειας, αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για μια πάθησηπου αφορά άμεσα σε 1 εκατομμύριο Έλληνες πολίτες. Το ετήσιο δε κόστος της πάθησης αυτής στην Ελλάδα εκτιμάται σε 3 δισεκατομμύριαευρώ.
Η νόσος Alzheimer, η πιο συχνή μορφή άνοιας (60-70% του συνόλου των περιστατικών) είναι μηαναστρέψιμη και εξελίσσεται αργά σε βάθος χρόνου. Τα συμπτώματα της είναι: διαταραχές μνήμης, διαταραχές λόγου, απώλειαπροσανατολισμού στο χώρο και χρόνο έκπτωσηκαθημερινής λειτουργικότητας, αλλαγές στηνπροσωπικότητα και ψυχιατρικά συμπτώματα όπως απάθεια, κατάθλιψη, επιθετικότητα, παραλήρημακαι ψευδαισθήσεις. Από την έναρξη τωνσυμπτωμάτων μέχρι τα τελικά στάδια της νόσουμεσολαβούν κατά μέσο όρο 10 χρόνια, διάστημακατά το οποίο οι οικογένειες των ασθενώνεπωμίζονται ένα βαρύ ψυχολογικό, οικονομικό και πρακτικό φορτίο!
Η πρόληψη της νόσου Alzheimer είναι σεσημαντικό βαθμό εφικτή και οι μελέτες τατελευταία χρόνια αποδεικνύουν ότι η επίπτωσητης άνοιας μειώνεται ως αποτέλεσμα της αλλαγής του τρόπου ζωής και του ελέγχου τωνκαρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου. Οι πολιτικές για τη δημόσια υγεία θα πρέπει ναενθαρρύνουν τους μεσήλικες να διακόπτουν τοκάπνισμα, να ασκούνται σωματικά, ναακολουθούν μεσογειακή δίαιτα, να ελέγχουν τηνπαχυσαρκία, το διαβήτη και την υπέρταση και νααποφεύγουν την υπερβολική κατανάλωσηαλκοόλ. Επιπρόσθετα άνθρωποι με πολλά χρόνιαεκπαίδευσης, απαιτητικά επαγγέλματα καιπερισσότερες δραστηριότητες ελεύθερουχρόνου (συμπεριλαμβανομένων πνευματικών, κοινωνικών, αλλά και φυσικών-σωματικώνδραστηριοτήτων) έχουν μικρότερες πιθανότητες ανάπτυξης νόσου Alzheimer.
Οι εγκεκριμένοι θεραπευτικοί παράγοντες πουχρησιμοποιούνται σήμερα για τη θεραπεία της νόσου Alzheimer είναι οι αναστολείς της χολινεστεράσης (δονεπεζίλη, ριβαστιγμίνη, γκαλανταμίνη) και η μεμαντίνη. Τα φάρμακα αυτά θεωρούνται συμπτωματικές θεραπείες καιελέγχουν μερικώς τα νοητικά και συμπεριφορικάσυμπτώματα της νόσου χωρίς να επηρεάζουν τηνευροεκφυλιστική διεργασία στον εγκέφαλο τωνπασχόντων.
Στις 7 Ιουνίου 2021 o FDA, o αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων ενέκρινετην κυκλοφορία του Αducanumab. Πρόκειται γιαένα μονοκλωνικό αντίσωμα που σηματοδοτεί τηνπρώτη αιτιολογική θεραπεία για την αντιμετώπισητης εξέλιξης της νόσου Alzheimer. Η καινοτομίατου Αducanumab εντοπίζεται στο γεγονός πως στοχεύει στις αλλοιώσεις του εγκεφάλου (πλάκες της πρωτεϊνης του β- αμυλοειδούς) των ατόμωνμε άνοια και όχι μόνο στην ανακούφιση τωνσυμπτωμάτων.
Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έχουν γίνεισημαντικά βήματα σχετικά με την αντιμετώπισητης άνοιας. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τηνάνοια έχει εγκριθεί από την Επιτροπή ΚοινωνικώνΥποθέσεων της Βουλής και διατυπώνειπροτάσεις για ένα ολοκληρωμένο καιαποτελεσματικό σχέδιο διαχείρισης καιαντιμετώπισης όλων των τομέων της άνοιας. ToΕθνικό Παρατηρητήριο για την Άνοια και ηΠανελλήνια Ομοσπονδία Αλτσχάιμερ με τις οργανώσεις Αλτσχάιμερ σε όλη την Ελλάδασυνεχίζουν με επιτυχία τον αγώνα να γίνει ηάνοια προτεραιότητα για τη δημόσια υγεία στηχώρα μας. Κέντρα Ημέρας για άτομα με άνοιαλειτουργούν στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδος, υπάρχουν αρκετά Ιατρεία Μνήμης σε Γενικά καιΠανεπιστημιακά Νοσοκομεία και 2 Μονάδες τελικού σταδίου για άτομα με άνοια υλοποιούνταιάμεσα μέσω των Περιφερειακών ΠΕΠ.
Στις 8 Ιουλίου 2021 η Υφυπουργός κ. Ζωή Ράπτη, αρμόδια για την Ψυχική Υγεία υπέγραψε έγκρισησκοπιμότητας για την ίδρυση 8 οικοτροφείων και7 Κέντρων Ημέρας-Κινητών Μονάδων για άτομαμε άνοια σε όλη την Ελλάδα με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2021-2027.
Για μια ακόμη χρονιά και εν μέσω πανδημίας οΣεπτέμβριος είναι ο μήνας ο αφιερωμένος στηνυπενθύμιση για όλους μας ότι η νόσος Alzheimerεξακολουθεί να πλήττει εκατομμύρια ασθενείς και φροντιστές στην Ελλάδα και όλο τονκόσμο. Όλοι μαζί όσοι ενδιαφερόμαστε και εμπλεκόμαστε στην φροντίδα των ατόμων μεάνοια, γιατροί και άλλοι Επαγγελματίες Υγείας, φροντιστές, πολιτικοί, απλοί άνθρωποι, πρέπει ναδραστηριοποιηθούμε και να κινητοποιήσουμε τοΚράτος ώστε οι ασθενείς με άνοια και οι φροντιστές τους να :
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ευχαριστούμε κυρία Σακκά. Τολόγο έχει ο Καθηγητής, κύριος Αντώνης Πολίτης.
Α. ΠΟΛΙΤΗΣ: Η δημογραφική γήρανση είναι μίααπό τις σημαντικές προκλήσεις του 21ου αιώναπαγκοσμίως, αλλά είναι μια σημαντική πρόκλησηκαι για την χώρα μας που έχει ένα πληθυσμό πουγηράσκει.
Tα προβλήματα ψυχικής υγείας δεν κάνουνδιάκριση στην ηλικία. Σύμφωνα με αναφορές τουΠαγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Περίπου 15% των ατόμων άνω των 60 ετών, υποφέρει από κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας, με πιο συχνές σε αυτό το ηλικιακό φάσμα την άνοια πουοφείλεται στην ΝΑ και τη κατάθλιψη (WHO, 2013).
Η κατάθλιψη αποτελεί την κύρια ψυχική νόσοαυτής της ηλικίας που συμφωνά με ταεπιδημιολογικά δεδομένα η επίπτωση της αγγίζειτο 20% αυτού του πληθυσμού στην χώρα μας δηλαδή περίπου ένας στους πέντε Έλληνες ηλικίας 65 ετών και άνω παρουσιάζεικαταθλιπτικά συμπτώματα.
40% των περιστατικών άνοιας παγκοσμίως μπορεί να ενοχοποιηθούν συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου όπως Υπέρταση παχυσαρκία, και ηβαρηκοΐα στην ηλικία 45-65 ετών, κατάθλιψη, κοινωνική απομόνωση, σακχαρώδης διαβήτης στην ηλικία άνω των 65 ετών.
Κατάθλιψη και άνοια αποτελούν«συγκοινωνούντα δοχεία» που χρήζουν μίας ενιαίας ολιστικής προσέγγισης στον θεραπευτικό σχεδιασμό και στον σχεδιασμό των υπηρεσιών.
Οι θεραπείες για την ΝΑ είναι μόνοσυμπτωματικές και περιλαμβάνουν φάρμακα πουπροσωρινά μπορεί να βελτιώσουν τα συμπτώματα της άνοιας (οι αναστολείς της ακετυλχολινεστεράσης και η μεμαντίνη πουβοηθούν την επικοινωνία ανάμεσα στους νευρώνες, οι νευρώνες χωρίς επικοινωνίαπεθαίνουν λόγω των διαφορετικών παθολογικώνδιαδρομών της ΝΑ) και φάρμακα που εστιάζουνστις ψυχικές διαταραχές της άνοιας όπως ηκαταθλιψη, η απάθεια , το άγχος κλπ.
Συνεπώς, εφόσον δεν υπάρχει θεραπεία, τόσο ηπρόληψη όσο και η φροντίδα είναι οι πυλώνες προσέγγισης του προβλήματος που λέγεται ΝΑ
Τι θα συμβεί όμως εάν διαμορφωθούν δράσεις προαγωγής της ψυχικής υγείας που στοχεύουντην πρόληψη της κατάθλιψης συμπεριλαμβανομένης και της έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας της;
Αυτό σημαίνει ότι εάν μειωθεί ο επιπολασμός της κατάθλιψης παγκοσμίως κατά 10% θα έχουμε325000 λιγότερα άτομα που δεν θα εμφανίσουνάνοια, ενώ η θεραπεία της κατάθλιψης σε άτομαμε πολύ ήπιες διαταραχές μνήμης «μεταφέρει»την εμφάνιση της άνοιας κατά τρία έτη.
Επίσης στις περισσότερες περιπτώσεις τακαταθλιπτικά συμπτώματα στους ηλικιωμένους δε διαγιγνώσκονται και κατ’ επέκταση δεθεραπεύονται τόσο σε αστικές πόσο μάλλον σεαπομακρυσμένες περιοχές όπου δεν υπάρχουνεξειδικευμένες υπηρεσίες ψυχικης υγείας γιατους. (ο μη αστικός πληθυσμός στην απογραφή του 2019 ήταν 21%.)
Είναι ίσως καιρός να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος της υποδιάγνωσης, της ανεπαρκούς θεραπείας, της απόστασης που αφορά έναμεγάλο μέρος των ηλικιωμένων συμπολιτών μαςμε την υλοποίηση παρεμβάσεων πουσυμπεριλαμβάνουν και την ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας
Η χώρα διαθέτει ψυχογηριατρικές δομές μεεμπειρία και τεχνογνωσία στην παροχή ψυχογηριατρικών υπηρεσιών υψηλού επιπέδουπου είναι σε θέση να μεταλαμπαδεύσουνδεξιότητες και γνώσεις στην πρωτοβάθμιαφροντίδα υγείας νησιών και περιοχώνγεωγραφικά και κοινωνικοοικονομικά απομακρυσμένων από τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Με μία νέα πρωτοβουλία του Υπουργείου Υγείας, σε συνεργασία με την Υφυπουργό Υγείας κα Ζ. Ράπτη, ξεκινάμε άμεσα μια πιλοτική δράσησυνεργατικής φροντίδας της ψυχικής υγείας τωνηλικιωμένων που προτείνει λύσεις προσαρμοσμένες στην εκάστοτε γεωγραφική πραγματικότητα, ελαχιστοποιεί τις ανισότητες, διαφυλάσσει την ποιότητα των παρεχόμενωνυπηρεσιών ψυχικής υγείας , συμπληρώνει το κενό στην παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας καιπροάγει την ανεξάρτητη και αξιοπρεπή διαβίωσηκαι την παραμονή των ασθενών στην περιοχή τους.
Η πιλοτική υπηρεσία στηρίζεται σε τέσσερις άξονες:
Στο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας απομακρυσμένων μη αστικών περιοχών
Σε ειδικές πανεπιστημιακές νοσοκομειακές δομές παροχής ψυχογηριατρικών υπηρεσιών όπως ταιατρεία Ψυχογηριατρικής
Στη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών και τουδιαδικτύου που εκμηδενίζουν αποστάσεις καιχρόνους και θα λειτουργήσουν ως εγκάρσιοιδίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ τωνσυνεργαζόμενων δομών.
Πρόκειται για μια καινοτόμο υπηρεσία πουσκοπός της είναι να κάνει και τις κοινότητες φιλικές προς τους ηλικιωμένους με προβλήματαψυχικής υγείας και μπορεί να προσφέρειγεωγραφική κάλυψη σε ευρύτατο τμήμα τωναπομακρυσμένων περιοχών της χώρας .
Με το τρόπο αυτό οι αναγκαίες εξειδικευμένες κλινικές δεξιότητες θα μεταγγιστούν και θααπαρτιωθούν στο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας καθιστώντας εφικτή τηνέγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση ψυχικώννόσων των ηλικιωμένων και την άρτια φροντίδατης ψυχικής υγείας τους δίχως γεωγραφικούς καιχρονικούς περιορισμούς.
Οι εμπειρίες που θα συλλέξουμε θα αποτελέσουντη στέρεα βάση διορθωτικών κινήσεωνπροκειμένου άμεσα να καλυφθούν με ένα τρόποσύγχρονο, αποτελεσματικό και ευέλικτο οιανάγκες σε ψυχογηριατρικές υπηρεσίες όσο τοδυνατό μεγαλύτερου τμήματος της επικράτειας πέρα από γεωγραφικούς καικοινωνικοοικονομικούς περιορισμούς.
Η θεμελίωση μιας εθνικής και βιώσιμης πολιτικής για την ψυχική υγεία των ηλικιωμένων και των φροντιστών τους, για πρώτη φορά στην χώραμας, στην μετά COVID-19 εποχή επιτάσσειαφενός την συγκρότηση ενός σύγχρονουυγειονομικού χάρτη των αναγκών των ανθρώπωντης 3ης ηλικίας με ψυχικές διαταραχές με την συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων καιαφετέρου την βελτίωση της προσβασιμότητας των ηλικιωμένων σε κατάλληλαευαισθητοποιημένες υπηρεσίες, προσφέροντας πολλαπλασιαστικά οφέλη τόσο στη δημόσια υγείαόσο και στη λειτουργία του συστήματος υγείας.
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα το Υπουργείο Υγείας και την αρμόδια Υφυπουργού κ Ράπτη για την πολύ καλή συνεργασία δυνατότητα που μας δίνεταιμέσα από την πρωτοβουλία για την προώθησητης υγιούς γήρανσης του πληθυσμού της χώρας μας.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ευχαριστούμε κύριε Καθηγητά. Θα περάσουμε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων.
Σ. ΚΩΣΤΑΡΑ: Καλησπέρα σας. Θα ήθελα ναρωτήσω κατ’ αρχάς, ποια είναι τα πρώιμασυμπτώματα που θα πρέπει να ανησυχήσουνκάποιον και να τον οδηγήσουν σε ένα ιατρείο.
Κατά δεύτερον, εάν διαγνωστεί έγκαιρα το άτομοαυτό, αν θα μπορέσει να φρενάρει και να θεραπεύσει τη νόσο και αν υπάρχει κληρονομική προδιάθεση.
Α. ΠΟΛΙΤΗΣ: Αναφορικά με τα πρώιμα σημάδιαναι. Υπάρχουν πρώιμα συμπτώματα. Μάλισταπρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι προηγούνταιαρκετές φορές είτε συμπεριφορικές αλλαγές, κυρίως αλλαγές της συμπεριφοράς και ήπιες αλλαγές στη μνήμη αργότερα, οι οποίες είναιακριβώς αυτά που πρέπει να οδηγήσουν σταειδικά ιατρεία μνήμης και στις ειδικές υπηρεσίες.
Σκοπός δεν είναι λοιπόν να κάνουμε ένα μεγάλοscreenings διαλογής του πληθυσμού, αλλά είναισημαντικό μόλις ανιχνευθούν τέτοια ήπιασυμπτώματα, να πάνε οι άνθρωποι στους ανθρώπους που είναι ειδικοί για τον τομέα αυτό.
Π.ΣΑΚΚΑ: Θα ήθελα να συμπληρώσω, ότι η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση είναι ιδιαίτερασημαντική, ειδικά τώρα που όπως ανέφερα πριν, υπάρχουνε και καινούριες θεραπείες, καινούριαφάρμακα.
Και τα τσοκάνουμαμπ, αλλά και βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο πάρα πολλοί φαρμακευτικοί παράγοντες και οι διεγνωσμένοι ασθενείς σταπρώιμα στάδια, γιατί εκεί μπορεί να θεραπευτούνκαι μπορούν να πάρουν αυτά τα φάρμακα, θαέχουν την ευκαιρία να συμμετέχουνε σε κλινικές δοκιμές.
Ένα άλλο δύσκολο σημείο, είναι ότι επειδή ηνόσος Αλτσχάιμερ έτσι όπως έχουνε σήμερα τα πράγματα εξελίσσεται σε βάθος χρόνου καιπάντοτε προς το χειρότερο, οι πιο αρκετοί δενθέλουν να το ξέρουν και οι οικογένειες μας λένε, μη το λέτε, αλλά η παγκόσμια τάση και αυτό πουπραγματικά θέλουν οι ασθενείς και μας τοέχουνε δείξει οι μελέτες και το πάρε δώσε πουέχουμε, προσωπική επαφή με τους αρρώστους μας, είναι ότι θέλουνε να έχουνε τον έλεγχο της ζωής τους και θέλουν να ξέρουνε τι τους περιμένει.
Επομένως, η πρώιμη διάγνωση επιτρέπει εκτός από την εφαρμογή της θεραπείας, και τονπρογραμματισμό της ζωής τους. Και της ζωής, όχιμόνο του ασθενούς, αλλά και ολόκληρης της οικογένειας.
Την προσφυγή σε δομές και σε υπηρεσίες. Πάντοτε με την ελπίδα ότι στο μέλλον θα γίνεικάτι καλύτερο. Κοιτάξτε, αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα.
Η αμιγώς κληρονομική μορφή είναι λιγότερο από 1%. Δηλαδή, που αν το έχει ο γονιός, τα παιδιά του έχουνε 50% πιθανότητες κάθε παιδί του ναέχει Alzheimer. Εχθές διάβαζα στο Lancet ότι αυτή τη στιγμή σε όλο τον κόσμο με τέτοια μορφή Alzheimer υπάρχουν περίπου 600 οικογένειες. Μιλάμε δηλαδή για κάτι πάρα πολύ σπάνιο.
Στο 99% των περιστατικών υπάρχει μίακληρονομικότητα με την έννοια της κληρονομικής προδιάθεσης. Υπάρχουν πάραπολλά γονίδια τα οποία αυξάνουν τηνπιθανότητα. Δηλαδή από 3-4% που είναι στα 60 χρόνια να γίνει 6-7%. Το γονίδιο της απολιποπρωτεϊνης Ε μπορεί να το κάνει 8-9%, αντο έχουμε. Αλλά πάντως είναι αύξηση της προδιάθεσης. Δεν είναι κληρονομική επιβάρυνσηκαθαρά που φοβάται ο κόσμος.
Ζ. ΡΑΠΤΗ: Πάντως να πω με τη σειρά μου ότι στοφάρμακο στο οποίο αναφερθήκατε, κυρία Σακκά, μέχρι τώρα δεν έχει λάβει την έγκριση τουΕυρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων που είναι γιαεμάς ως χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μίααπαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου ναεισαχθεί εδώ και να δοθεί και στη χώρα.
Έχει λάβει μόνο την έγκριση από τον FDA, δηλαδή το σύστημα της έγκρισης των φαρμάκωνστην Αμερική, στις Ηνωμένες Πολιτείες. Άρααυτό πράγματι είναι ένα καινούργιο φάρμακο τοοποίο θα πρέπει να δούμε όταν εγκριθεί από τονEMA να έρθει και στη χώρα μας.
Π. ΣΑΚΚΑ: Είναι ιδιαίτερα ακριβό νασυμπληρώσω, κυρία Υφυπουργέ, και σήμεραδιάβαζα ότι δεν το αποζημιώνει και το Μedicerπου είναι ο κυριότερος ασφαλιστικός οργανισμός στην Αμερική. Επομένως έχει προβλήματα τοφάρμακο αυτό και έχει μέλλον. Είναι πάντως έναεπιστημονικό βήμα προς τα μπροστά. Θα δούμεποιο θα είναι το αποτέλεσμα το συνολικό.
Τ. ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΥ: Θα ξεκινήσω από τηνΥπουργό. Κυρία Ράπτη, είχατε πει τονΦεβρουάριο στην τελετή έναρξης του 12ουΠανελληνίου Συνεδρίου Νόσου Alzheimer και λοιπά ότι η ίδρυση δομών για ασθενείς με άνοιααποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο.
Θέλω να ρωτήσω τι έχει γίνει, τι έχειδρομολογηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Ποιοείναι το πλάνο; Με δεδομένο ότι δεν υπάρχουνεδημόσιες δομές νοσηλείας στη χώρα μας.
Και δύο ακόμα ζητήματα που παγίως αναζητούνλύση είναι το επίδομα φροντιστών και οι μονάδες τελικού σταδίου. Βέβαια οι τελευταίες δεν είναιμόνο για ασθενείς Alzheimer, είναι και για άλλες παθήσεις.
Και αν μου επιτρέπετε από μία ερώτηση στους επιστήμονες. Κυρία Σακκά ένας ασθενής πουπαίρνει τη βασική σύνταξη, που δεν έχειοικονομική άνεση, αυτή τη στιγμή πώς περιθάλπεται στην Ελλάδα σε αρχικό στάδιο, πώς αναζητά βοήθεια στο σπίτι, πώς νοσηλεύεται σεπροχωρημένο στάδιο;
Και για τον καθηγητή θέλω να ρωτήσω ποιο είναιτο επόμενο στάδιο του πιλοτικού προγράμματος το οποίο μας αναπτύξατε. Ποιο θα είναι το επόμενο βήμα. Ευχαριστώ.
Ζ. ΡΑΠΤΗ: Όπως είχαμε πει πράγματι στησυνέντευξη τύπου που είχαμε δώσει τονπροηγούμενο χρόνο, εκείνο το οποίο ήταναπαραίτητο ήταν να προχωρήσουμε σε ένανεπιτελικό σχεδιασμό της στρατηγικής και τωνπολιτικών για την άνοια σε όλη τη χώρα.
Εκείνο το οποίο εκδώσαμε ήταν μια υπουργική απόφαση η οποία προβλέπει με ορίζοντα διετίας ποιες δομές είναι δυνατόν και απαιτείται ναδημιουργηθούν με βάση και έναν χάρτηυπηρεσιών ψυχικής υγείας τον οποίοαποτυπώσαμε και είδαμε τις ανάγκες.
Και συγκεκριμένα σε αυτή την απόφασηπροβλέψαμε να δημιουργηθούν σε όλη τηνεπικράτεια αφενός δομές φιλοξενίας όπως αναφέρθηκε και η κυρία Σακκά δηλαδή οικοτροφεία που είναι εκείνες οι δομές φιλοξενίας μακροχρόνιας παραμονής νοσούντωνμε Άνοια-Αλτσχάιμερ όπως και δομές τελικού σταδίου. Σε αυτή την απόφαση υπάρχουν και οιδομές τελικού σταδίου.
Ψυχογηριατρικά ιατρεία, κέντρα ημέρας αλλά καικινητές μονάδες οι οποίες μπορούν να πάνε κατ΄ οίκον και να υποστηρίξουν τους ασθενείς και τηνοικογένειά τους, της οικογένειάς τους μέσα στηνκοινότητα, δηλαδή στον τόπο που ζουν ακριβώς με ειδικούς επαγγελματίες οι οποίοι είναιεπαγγελματίες ψυχικής υγείας.
Μια τέτοια προσπάθεια η οποία ξεκινά πιλοτικά και στην οποία αναφέρθηκε προηγουμένως οκαθηγητής θα γίνει στους τόπους πουαναφέραμε, δηλαδή αφενός σε νησιωτικές περιοχές, αφετέρου σε ορεινές απομακρυσμένες περιοχές.
Οι νησιωτικές είναι οι περιοχές της Άνδρου, της Τήνου και της Σύρου ξεκινώντας αλλά και οιαπομακρυσμένες περιοχές είναι οι περιοχές τουΈβρου και της Ξάνθης.
Και αυτό βρίσκεται στα πλαίσια της υλοποίησης ενός τμήματος από το εθνικό σχέδιο δράσης γιατην Άνοια στο οποίο αναφέρθηκε η κυρία Σακκά, γιατί θέλουμε να έχουμε έναν σχεδιασμό οοποίος θα μπει στο αυλάκι και θα ξεκινήσει άμεσαη υλοποίησή του.
Αυτό πρόκειται να γίνει το αμέσως επόμενοδιάστημα, θα ξεκινήσουμε τους διαγωνισμούς προκειμένου να μπορέσουμε σε αυτούς τους τόπους που αναφέρονται στην απόφαση ναδημιουργήσουμε γρήγορα αυτές τις δομές.
Τέλος, βεβαίως νομίζω αναφέρθηκα και σας απάντησα και για τα ζητήματα του τελικού σταδίου. Είχατε και κάποια άλλη ειδικότερηερώτηση;
Τ.ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΥ: Αυτές όμως οι δομές πουαναφέρατε είναι σε αυτές τις περιοχές. Τοπρόβλημα δεν είναι μόνο σε αυτά τα τρία μέρη. Εκτός αν δεν κατάλαβα εγώ καλά.
Ζ. ΡΑΠΤΗ: Όχι, υπάρχει μια απόφαση η οποία θασας παρασχεθεί, θα σας την δώσουμε, είναι καιδημοσιευμένη και στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ. Είναι ηυπουργική απόφαση 8/7/2021 και προβλέπει σεσυγκεκριμένες περιοχές οικοτροφεία στη Στερεά Ελλάδα, Α3 οικοτροφεία, στα Ιόνια Νησιά, στην Αττική, στη Μακεδονία, στη Δυτική Μακεδονία, στα Δωδεκάνησο, στην Πελοπόννησο, στηνΉπειρο και πέραν αυτού, ψυχογηριατρικά ιατρείασυγκεκριμένα στην Αττική, στη Δυτική Ελλάδα, στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη και ούτωκαθ’ εξής.
Η αναλυτική περιγραφή των τόπων βρίσκεταιστην υπουργική αυτή απόφαση, την οποίαμπορείτε να προμηθευτείτε. Να σας τηνπαραδώσουμε, όπως επίσης ψυχογηριατρικάιατρεία και στη Θεσσαλία.
Έπειτα σε σχέση με κέντρα ημέρας, επίσης έχουνπροβλεφθεί κέντρα ημέρας στην Αττική, στηνΚεντρική Μακεδονία, στη Στερεά Ελλάδα, στηνΉπειρο όπως είπατε πολύ σωστά και στην Κρήτη.
Αυτά σε σχέση με τις προβλέψεις. Αυτό δενσημαίνει ότι αυτός είναι ένας κλειστός αριθμός. Θα εξετάσουμε τις περαιτέρω ανάγκες, αφού δημιουργήσουμε αυτά τα πρώτα κέντρα.
Είναι ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που ευελπιστούμενα υλοποιηθεί με γρήγορους ρυθμούς και εφόσονκριθεί ότι χρειάζεται και αλλού ναδημιουργήσουμε τέτοιες δομές, θα το κάνουμε.
Δίνουμε προτεραιότητα στην Άνοια, δίνουμεπροτεραιότητα στην αντιμετώπιση της νόσουΑλτσχάιμερ και νομίζω ότι σε συνεργασία τόσο μετις Ενώσεις και βεβαίως με τη μεγαλύτερηΈνωση την οποία εκπροσωπεί η κυρία Σακκά, τηνΕταιρεία Νόσο Αλτσχάιμερ, αλλα και με τους καθηγητές μας, τις πανεπιστημιακές μας κλινικές, και τη ψηφιακή τεχνολογία, γιατί μας δίνετε αυτή η δυνατότητα μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας ναπαράσχουμε συγκεκριμένες υπηρεσίες και εξ’αποστάσεως, θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμεένα ολοκληρωμένο σύστημα, ενισχύοντας τουπάρχον, να δημιουργήσουμε περαιτέρω έναολοκληρωμένο σύστημα για την παροχή αυτώντων υπηρεσιών, τόσο στους ανθρώπους οι οποίοιπάσχουν, αλλά και στους φροντιστές τους.
Π. ΣΑΚΚΑ: Και εγώ θα ήθελα, απαντώντας στηνερώτησή σας, να πω ότι στη χώρα μας έχουμειατρεία μνήμης. Έχουμε εκπαιδευμένους γιατρούς, που μπορεί ένα άτομο που πάσχει, πουξεχνάει και χρειάζεται ιατρική συμβουλή, μπορεί πολύ εύκολα να βρει, να έχει πρόσβαση.
Μπορεί να κάνει εξετάσεις που καλύπτονται από τον ΕΟΠΥΥ ή οι εγκεκριμένες θεραπείες πουκυκλοφορούν επίσης καλύπτονται από όλα ταταμεία.
Από το 2017 και μετά η Άνοια έχει αναγνωριστεί σαν αναπηρία και τα προχωρημένα στάδιαπαίρνουνε επιδόματα. Βέβαια δεν είναι μία ενιαίαπολιτική.
Υπάρχουν κάτι γραφειοκρατικά κωλύματα καιαυτό προσπαθούμε να λύσουμε με το σχέδιονόμου που υπάρχει και για μια ακόμη φορά καλούμε την κυρία Υφυπουργό να ασχοληθεί μεαυτό το σχέδιο νόμου όσο δύσκολο και αν είναι. Γιατί υπάρχουνε προβλήματα.
Το ζήτημα στην Ελλάδα είναι ότι γενικότεραζήτημα για την τρίτη ηλικία και τους ηλικιωμένους ότι δεν επιδοτούνται οιστεγαστικές δομές. Δεν επιδοτούνται ταγηροκομεία. Όχι μόνο οι στεγαστικές δομές γιατα άτομα με Άνοια.
Είμαστε από τις πολύ λίγες χώρες στην Ευρώπηπου οι μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων δεν είναιπροσιτές στους ανθρώπους που όπως λέτε εσείς παίρνουνε μία σύνταξη 300 ή 400 ευρώ.
Αυτό είναι ένα μείζον πρόβλημα. Δεν είναιπρόβλημα του Υπουργείου Υγείας. Είναι ένα πολύ μεγάλο γενικότερο πρόβλημα κοινωνικό.
Στη Βουλγαρία οι ηλικιωμένοι με κριτήριαοικονομικά, οικογενειακά, αν έχουν ανθρώπους να τους φροντίζουν ή όχι, πάντως επιδοτούνταιγια να πάνε όταν πλέον δεν μπορούνε ναφροντίσουν τον εαυτό τους σε μία μονάδαφροντίδας ηλικιωμένων.
Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το έχουμε στομυαλό μας. Τα οικοτροφεία που ξεκίνησε τοΥπουργείο Υγείας για τους ανοϊκούς και οι δομές τελικού σταδίου. Αυτές οι δύο τελικές δομές πρέπει να τις σπρώξουμε να γίνουν νατελειώσουν γιατί υπάρχει χρηματοδότηση. Είναιτο πρώτο βήμα.
Τ. ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΥ: Δεν μου απαντήσατε όμως. Αυτή τη στιγμή κάποιος που είναι σε αυτή τηνοικονομική κατάσταση στα τελικά στάδια πού νοσηλεύεται;
Π. ΣΑΚΚΑ: Στα τελικά στάδια νοσηλεύεται στοσπίτι του. Υπάρχουνε πάρα πολύ λίγα δημόσιαγηροκομεία, μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, κυρίως της Εκκλησίας, κάποιων φιλανθρωπικώνοργανώσεων και των δήμων αλλά καλύπτουνεπάρα πολύ μικρό ποσοστό των αναγκών.
Και για αυτό ακριβώς, επειδή η παγκόσμια τάσηδεν είναι, παιδιά, να κάνουμε γηροκομεία ειδικά για άτομα με άνοια, είναι να επιδοτούμε τις οικογένειες και τους φροντιστές ώστε να βρούνεεκείνοι μία λύση για τον άνθρωπο που είναι στοτελικό στάδιο.
Είτε να τον κρατήσουν στο σπίτι τους με μίαεξειδικευμένη, με έναν εξειδικευμένοεπαγγελματία υγείας ή στη Γαλλία, ας πούμε, δίνουνε voucher. Ή να συμπληρώσουνε τοεπίδομα που δίνει το κράτος και να πάει σε μίακαλή μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων.
Είναι δύσκολα για τα άτομα με Άνοια. Εμείς ταβλέπουμε καθημερινά. Που παίρνουνε πολύ μικρές συντάξεις στην Ελλάδα είναι δύσκολα ταπράγματα.
Ζ. ΡΑΠΤΗ: Πάντως για να σχολιάσω και το ζήτηματου νομοσχεδίου, ένα σχέδιο νόμου το οποίο έχειπαραδοθεί στο Υπουργείο Υγείας από την…
Π. ΣΑΚΚΑ: Από την ομάδα που το έφτιαξε.
Ζ. ΡΑΠΤΗ: Από προηγούμενη κυβέρνηση και τηνομάδα που το έφτιαξε, είναι ένα νομοσχέδιο τοοποίο έχει εξεταστεί. Ένα νομοσχέδιο, κάποιοιθεσμοί που προβλέπονται σε αυτό, γιατί έχουμεασχοληθεί με το νομοσχέδιο αυτό, αλληλεπικαλύπτονται με τις διατάξεις τουΑστικού Κώδικα για τη δικαιοπρακτική ικανότητα, για την πληρεξουσιότητα και για τη δικαστική συμπαράσταση.
Άρα ένα κομμάτι του θέλει αρκετή δουλειά ακόμα. Και όταν υπάρχει αλληλοεπικάλυψηυπάρχει η διάσταση του να μην αλλάξουν οιδιατάξεις του Αστικού Κώδικα.
Τώρα στο δεύτερο σκέλος του το οποίο αφορά στα δικαιώματα των περιθαλπόντων πράγματιεξετάζουμε τη δυνατότητα να προβλεφθεί νομοθετικά μια διαδικασία κατάρτισης καιπιστοποίησης των περιθαλπόντων ούτως ώστεαυτό να δώσει ενδεχομένως μια δυνατότητακαταβολής προνοιακών επιδομάτων στους φροντιστές των ανθρώπων με Άνοια.
Φυσικά η καταβολή προνοιακών επιδομάτων και ηλειτουργία γηροκομείων δεν είναι στηναρμοδιότητα του Υπουργείου Υγείας αλλά είναιστην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εργασίας καιΚοινωνικής Αλληλεγγύης.
Άρα θα πρέπει εκεί να υπάρξει μια διυπουργική συνεργασία για το ζήτημα. Αλλά αφορά βεβαίως αυτό το Υπουργείο και όχι το Υπουργείο Υγείας.
Και είναι ένα ζήτημα το οποίο επίσης τοεξετάζουμε παράλληλα με την δημιουργία αυτώντων δομών και τη συνεργασία βεβαίως πουέχουμε με τις εταιρίες για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Α. ΠΟΛΙΤΗΣ: Να συμπληρώσω ότι αυτό πουνομίζω ότι έχει πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρονστη σημερινή παρουσίαση που έκανε και η Υφυπουργός είναι ότι για πρώτη φορά παρουσιάζεται μια συνολική προσέγγιση τωνπροβλημάτων της ψυχικής υγείας τωνηλικιωμένων.
Δηλαδή υπάρχει ένα συνεχές ανάμεσα στηνψυχική υγεία αν το θέλετε και την Άνοια. Καιαυτό είναι ένα ενδιαφέρον κομμάτι και για τις υπηρεσίες και για την παροχή φροντίδας.
Δεν διχάζονται δηλαδή οι ηλικιωμένοι σε δυοομάδες ξεχωριστές αλλά υπάρχει μια ομπρέλα ηοποία προσπαθεί να εντάξει μια θεραπευτική προσέγγιση, και θεραπευτική και φροντίδας τους και για τους φροντιστές τους και για τους ίδιους που αφορά όλο το φάσμα της τρίτης ηλικίας.
Και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι πολύ ενδιαφέροννα το έχουμε στο μυαλό μας μια και όχι πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουνπροχωρήσει σε μια τέτοια συντονισμένηαπαρτιωτική προσέγγιση του θέματος της τρίτης ηλικίας.
Έτσι υπάρχει ένα συνεχές συνεπώς και να τοέχουμε στο νου μας γιατί μόνο έτσι μπορούμε ναπροχωρήσουμε σε πολύ αποτελεσματικές δράσεις πρόληψης αν το θέλετε της Άνοιας. Μόνο εκεί νομίζω μπορούμε να εστιάσουμε αυτή τη στιγμή παρά στις θεραπείες που όπως φαίνεται ακόμα δεν είναι τόσο αποτελεσματικές.
Π. ΣΑΚΚΑ: Και εγώ θα ήθελα να προσθέσω ότιένα σημαντικό επίσης σημείο είναι ότι γίνεται μιαπροσπάθεια από το Υπουργείο να υπάρξει μιαχωροταξική κατανομή των υπηρεσιών και τωνδομών για την Άνοια.
Γιατί τα άτομα με Άνοια και οι οικογένειές τους είναι ευάλωτοι και με το πρόγραμμα της τηλεϊατρικής ας πούμε που τώρα ξεκινάει. Ταάτομα και οι οικογένειές τους είναι ευάλωτοιπληθυσμοί που υπάρχουν παντού και στα νησιά, ηχώρα μας έχει πάρα πολλά νησιά, πάρα πολλά μικρά ορεινά χωριά και που δεν μπορούν ναβρουν καμία υπηρεσία. Δεν μπορούν ναταξιδέψουν για να πάνε να διαγνωστούν, ναβρουν γιατρό, να βρουν μη φαρμακευτικές θεραπείες.
Τώρα, αυτή η διασπορά των κέντρων ημέρας σεόλες τις πόλεις της Ελλάδος τουλάχιστον στις μεγαλύτερες αυτή τη στιγμή συν η τηλεϊατρική και οι υπηρεσίες απομακρυσμένης φροντίδας θαβοηθήσουν πάρα πολύ σε αυτή την κατεύθυνση, ή οι γραμμές βοήθειας, ώστε να υπάρξειανακούφιση και βοήθεια αυτών των ανθρώπωνόπου και αν βρίσκονται.
Ε. ΦΟΥΣΕΚΗ: Ευχαριστώ. Εγώ θα ήθελα ναρωτήσω επειδή ακούω αρκετά χρόνια, πάνω από 15, τις προσπάθειες των συλλόγων, τουΥπουργείου, πολιτικές για τους ανθρώπους αυτούς, για τους ασθενείς.
Πραγματικά θέλω να ρωτήσω, είστεικανοποιημένοι και απευθύνομαι σε εσάς κυρίαΣακκά τώρα, γιατί η Υφυπουργός είναι καινούργιαεδώ, είστε ικανοποιημένη με τα βήματα πουέχουν γίνει μέχρι σήμερα για αυτούς τους ανθρώπους;
Ένας άνθρωπος μπαίνει σε ένα ιατρείο και τουλένε ότι είσαι στο στάδιο σιγά-σιγά ή πολύ γρήγορα αυτός ο άνθρωπος δεν έχει ποιότηταζωής.
Κατευθύνεται αυτός ο άνθρωπος μέσα στοσύστημα υγείας που να πάει, τι να κάνει, σε ποιονθα απευθυνθεί; Τον αφήνουμε έρμαιο στηνοικογένειά του που μπορεί να μην ξέρει, μπορεί να ξέρει, μπορεί να έχει τα χρήματα και να τονπάει σε ένα γηροκομείο, μπορεί να μην έχει όμως τα χρήματα και να είναι στο σπίτι και να μην ξέρεινα τον φροντίσει.
Και θα το πω αυτό γιατί; Είπατε για επιδόματαφροντιστών. Είναι καλύτερα να δίνουμεεπιδόματα, φτάνουμε σε μια επιδοματική πολιτική που συνηθίζουμε τον κόσμο να παίρνει επιδόματακαι δεν ξέρουμε μετά αν αυτός ο άνθρωπος γνωρίζει να κάνει τη δουλειά του σωστά. Τονπαρακολουθεί κάποιος;
Τα οικοτροφεία ναι, είναι μια πάρα πολύ καλή ναξέρει ο άλλος που να πάει.
Θέλω επίσης να ρωτήσω, το 40% μπορεί να τοπρολάβουμε. Πώς μπορούμε να προλάβουμε μιαασθένεια που δεν γνωρίζουμε πάρα πολλά; Δενξέρω, θα μας πείτε τα βήματα. Να το
Έχω και κάποιες άλλες, τα λέμε στην πορεία, ευχαριστώ.
Π. ΣΑΚΚΑ: Αν θέλετε να σας απαντήσω ανείμαστε ικανοποιημένοι οι οργανώσεις τωνφροντιστών και των οικογενειών. Είναι μεγάληκουβέντα αυτό. Δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Εγώ είπα και τα παράπονά μας και τις ελλείψεις που έχουμε επισημάνει, αλλά σαφώς έχουν γίνειπάρα πολλά βήματα. Και τον τελευταίο καιρό γίνονται ακόμα περισσότερα. Έχει ξεκινήσει μιαπροσπάθεια.
Εκείνο που λείπει και το ξαναλέω, κυρίαΥφυπουργέ, είναι η διασύνδεση και η οργάνωσητων πολιτικών και των υπηρεσιών. Δηλαδή ηπρόληψη κακά τα ψέματα στη χώρα μας, οικαμπάνιες πρόληψης γίνονται από τις εταιρίες Αλτσχάιμερ. Από τις οργανώσεις τις δικές μας, την κυρία Τσολάκη στη Θεσσαλονίκη.
Ε.ΦΟΥΣΕΚΗ: Συγγνώμη, με τι αποτέλεσμα; Υπάρχει αποτέλεσμα σε αυτές τις καμπάνιες; Αρκετά χρόνια τα ακούμε. Εμείς οι συντάκτες υγείας..
Π. ΣΑΚΚΑ: Δεν έχουμε τέτοιες, αυτές είναι πολύ μεγάλες μελέτες. Στη Μασαχουσέτη που κάνουνμια μελέτη εδώ και 50 χρόνια βρήκαν ότιελαττώνοντας την παχυσαρκία, το κάπνισμα, ελέγχοντας την υπέρταση, το διαβήτη και τηχοληστερίνη έπεσε η συχνότητα τωνκαρδιαγγειακών παθήσεων αλλά μειώθηκε και ησυχνότητα της Άνοιας.
Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε τέτοιες μελέτες στη χώρα μας αλλά σίγουρα έχουνευαισθητοποιηθεί οι άνθρωποι, έχειευαισθητοποιηθεί το κοινό. Οι εταιρείες Alzheimerσε συνεργασία με το Υπουργείο, λίγο μας επιδοτεί σε αυτό να σας πω, κάνουμε πάντως δράσεις πρόληψης, έτσι; Είναι ένας μεγάλος τομέας που προβλέπεται και από το Εθνικό Σχέδιο Δράσης. Αυτό θέλουμε.
Τώρα τα επιδόματα. Τα επιδόματα προβλέπονταιπάλι από το Εθνικό Σχέδιο Δράσης. Είναι έναδύσκολο σημείο, που σας λέω πάλι ότι η Γαλλίαπου είναι πρωτοπόρος, ακριβώς για να μηνπαίρνουνε τα λεφτά, γιατί είχανε γίνει αυτά, ας πούμε, οικογένειες και τα κάνουν κάτι άλλοδίνουνε voucher, όπως στους παιδικούς σταθμούς.
Έχουνε πιστοποιήσει τα γηροκομεία τα ιδιωτικά, και αυτό προτείνουμε εμείς στο Εθνικό ΣχέδιοΔράσης, να έχουν ένα στάνταρ επίπεδολειτουργίας και από εκεί και πέρα, όπως γίνεταιμε τους παιδικούς σταθμούς, να παίρνει οηλικιωμένος που το δικαιούται το voucher και η οικογένειά του, αν θέλει πολυτελές γηροκομείο, να συμπληρώνει πολλά λεφτά. Αν θέλει ένααξιοπρεπές, να πηγαίνει με αυτό το voucher.
Πάντως οι φροντιστές έχουν ανάγκη υποστήριξης με επαρκείς κοινωνικούς θεσμούς. Δενυπάρχουνε διευκολύνσεις, μειωμένα ωράρια γιαφροντιστές. Υπάρχουνε παιδιά που …
Ε. ΦΟΥΣΕΚΗ: Κάποιος πού μπορεί να βρειφροντιστή, κυρία Σακκά; Συγγνώμη. Πού μπορεί κάποιος ή μία οικογένεια η οποία έχει …
Π. ΣΑΚΚΑ: Να βρει επαγγελματία φροντιστή; Καιαυτό επίσης είναι, δεν υπάρχουν επαγγελματίες φροντιστές στην Ελλάδα. Δεν έχουνπιστοποιηθεί. Δεν υπάρχουνε σχολές. Όλες αυτές οι καλές κυρίες από τις Ανατολικές Χώρες. Αυτό όμως είναι παγκόσμιο φαινόμενο να ξέρετε. Καταλάβατε; Γιατί ένας εξειδικευμένος γηριατρικός νοσοκόμος για να πάει να φροντίσειέναν ασθενή σε 24ωρη βάση θα πρέπει να παίρνει6.000 ευρώ το μήνα, γιατί τόσο παίρνει ανδουλεύει σε μία δομή.
Και για το μητρώο ασθενών θα ήθελα να μουαπαντήσετε πού βρισκόμαστε.
Ζ. ΡΑΠΤΗ: Να απαντήσω όμως σε σχέση, το εξής, σε σχέση με την ειδικότητα Νοσηλευτών Ψυχικής Υγείας, διότι αυτό αφορά την ψυχική υγεία. Εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο ΝοσηλευτούΨυχικής Υγείας, έχουμε προβλέψει νομοθετικά να μπορούν περίπου 250 νοσηλευτές να κάνουνειδικότητα ψυχικής υγείας, να λάβουν αυτή τηνειδικότητα ούτως ώστε να έχουμεεξειδικευμένους νοσηλευτές είτε στις κλινικές μας, είτε στα κέντρα ημέρας.
Και πιστεύω ότι θα μπορούμε να μιλήσουμε γιατί είναι έτοιμη και η κατάρτισή τους, δηλαδή τοκομμάτι της εκπαίδευσής τους, να μπορούμε ναξεκινήσουμε αυτό το χειμώνα την ειδικότηταΝοσηλευτών Ψυχικής Υγείας στα νοσοκομεία.
Π. ΣΑΚΚΑ: Και επίσης να προσθέσω κάτι και νατελειώσουμε, ότι δεν χρειάζονται 24ωροφροντιστή τα περισσότερα άτομα με Άνοια. Χρειάζονται υπηρεσίες φροντίδας στο σπίτι όπως γίνεται σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες.
Αν υπάρχει μια τακτική βοήθεια δύο φορές τηνεβδομάδα, τρεις φορές την εβδομάδα ή καικαθημερινά, ας πούμε στην Αγγλία πηγαίνουνκάθε μέρα οι υπηρεσίες, τότε από το απόγευμακαι μετά που γυρνάει ο συγγενής αν είναι έτοιμος φροντισμένος ο ασθενής μπορεί να μείνει μόνος του. Δεν είναι ανάγκη να καταφύγουν όλοι σταγηροκομεία. Δεν θέλουμε.
Γιατί να σκεφτούμε και κάτι άλλο, ότι αριθμός των ασθενών αυξάνεται δραματικά. Τελικά όλοι, πόσα γηροκομεία πρέπει να κάνουμε για να τους βάλουμε; Αυτό το μεγάλο αριθμό των ασθενώνμέσα;
Καλύτερη φροντίδα χρειαζόμαστε, όχι καλύτεραάσυλα ή ιδρύματα χρονίως πασχόντων.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ολοκληρώθηκε η ενημέρωση γιατην Παγκόσμια Ημέρα Νόσου Αλτσχάιμερ από τοΥπουργείο Υγείας.
Σας ευχαριστούμε πολύ.
